Dom energooszczędny – jak wybrać projekt i miejsce pod budowę
Projektowanie
domów energooszczędnych stało się dzisiaj powszechne, są one
również dostępne w licznie wydawanych katalogach projektów
gotowych. Na co więc należy zwrócić uwagę, wybierając gotowy
projekt lub zlecając wykonanie indywidualnego projektu domu
energooszczędnego?Dom
energooszczędny – przepisy prawneDomy
energooszczędne określane
także jako niskoenergetyczne to budynki, w których
sezonowy wskaźnik zapotrzebowania na energię EP wynosi od 30 do
60-70 kWh/m2/rok. Do osiągnięcia tych wartości zmierzają aktualne
przepisy prawne. W obowiązujących od 2017 roku Warunkach
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie
wskaźnik EP nie może przekraczać 95 kWh/(m2·rok), natomiast od
2021 r. wskaźnik EP budynku jednorodzinnego nie będzie mógł
przekroczyć 70 kWh/(m2·rok). Zaostrzają się także wymagania
dotyczące izolacyjności termicznej przegród – oznacza to, że w kolejnych latach muszą one coraz lepiej chronić przed ucieczką
ciepła z wnętrza domu. Osiągnięcie tych parametrów zależy jednak
nie tylko od materiałów
ściennych użytych
do budowy domu oraz zastosowanych w nim instalacji.
Działka
pod dom energooszczędny
Wybierając
działkę, na której chcemy postawić dom, zadbajmy o jej
odpowiednie usytuowanie względem stron świata. Optymalny będzie
wjazd na działkę od północy, który umożliwi takie usytuowanie
domu, by od tej strony znalazły się wejście, pomieszczenia
gospodarcze, garaż, pralnia, spiżarnia. W narożniku domu
warto zaplanować kuchnię, w której można zaprojektować
drugie okno od wschodu lub okno narożne. Od wschodu można też
będzie zaplanować sypialnię oraz gabinet – pomieszczenia będą
nasłonecznione o poranku, ale nie będą przegrzane wieczorem.
Południe i zachód zarezerwujmy na salon z jadalnią oraz
pokoje dzieci.
Dom
energooszczędny powinien
mieć wejście umieszczone od
zawietrznej strony, czyli tej, na którą wiatr nie wieje
bezpośrednio.
Warto
też zadbać, by na działce były drzewa,
które
chronią przed wiatrami i zawiewaniem śniegu na posesję, są też
barierą dla hałasu oraz zanieczyszczeń. Jeśli dom stawiamy
w terenie górzystym, najlepiej wybrać na jego lokalizację
południową stronę wzgórza lub stoku. Pewną rolę w budownictwie
energooszczędnym mogą też odgrywać zbiorniki wodne – staw albo
większe oczko zwiększą wilgotność powietrza. Dodatkowo taka woda
wpływa na urozmaicenie roślinności i zasobów wód gruntowych. Przy
wyborze działki
budowlanej pod dom
energooszczędny warto
zwrócić uwagę na możliwość podłączenia do kanalizacji
miejskiej. Jeżeli nie ma takiej możliwości, trzeba będzie
wygospodarować miejsce na ekologiczne szambo, a jeszcze lepiej –
przydomową oczyszczalnię ścieków.
Dom
energooszczędny – bryła oszczędzająca energięDomy
energooszczędne
charakteryzuje zwarta bryła i jak najmniejsza powierzchnia, co
zagwarantuje zminimalizowanie zużycia energii potrzebnej do ogrzania
budynku. Wymogi energooszczędności będzie spełniał dom o takim
kształcie, który zapewni
jak najmniejszy stosunek przegród zewnętrznych do kubatury
budynku (A/V),
gdyż straty ciepła są spowodowane
przede
wszystkim jego ucieczką przez narożniki oraz załamania ścian.
Dlatego najbardziej pożądany będzie dom
energooszczędny zbliżony
formą do sześcianu –
im więcej załamań, wykuszy, balkonów i tym podobnych detali,
tym większe straty energii. Z punktu widzenia energooszczędności znaczenie ma również wysokość
budynku. Z tego powodu bardziej korzystnym rozwiązaniem są domy z poddaszem
użytkowym lub piętrowe niż budynki parterowe, których ogrzewanie
będzie droższe. Również liczy się wysokość kondygnacji –
zdecydowanie lepiej, gdy jest ona niższa, nie polecane są wnętrza
wysokie oraz dwukondygnacyjne.
Zasada
strefowania wnętrzRównomiernemu
rozprowadzaniu ciepła sprzyja moda na otwarte wnętrza, które
w domu energooszczędnym są wręcz standardem. Dzięki
otwarciu wnętrz – głównie w strefie dziennej – światło
i ciepło zostaje równomiernie rozprowadzone. Równie ważne
jest rozsądne planowanie wielkości pomieszczeń, tak by ich
przestrzeń była funkcjonalna i komfortowa. By dostosować
temperaturę we wnętrzach do ich funkcji, powinny być one
wydzielone w trzech strefach (pierwsza strefa obejmująca
pomieszczenia pomocnicze – temperatura 16oC,
druga strefa to sypialnie z temperaturą 18-20oC
oraz trzecia obejmująca przestrzeń dzienną, łazienki, pokoje
dziecięce, gdzie będzie utrzymywana temperatura 20-22oC,
tak by pomieszczenia o podobnych wymaganiach cieplnych ze
sobą sąsiadowały.
Dom
energooszczędny – ważne oknaWybierając
projekt domu energooszczędnego, zwróćmy też uwagę na okna. Liczy
się ich wielkość oraz rozmieszczenie na elewacji. Największe
przeszklenia powinny się znaleźć na
ścianie zamykającej dom od południa, gdzie
słońce operuje najintensywniej i najdłużej. Ciepło
pozyskiwane przez okna usytuowane na elewacjach wschodniej
i zachodniej, co najwyżej równoważą jego straty, dlatego dom
energooszczędny nie
powinien mieć tam nadmiernie dużych okien.
Należy
natomiast unikać projektów z oknami położonymi na elewacji
północnej. By światła docierało do domu maksymalnie dużo, dom
powinien mieć ograniczone okapy lub w ogóle być ich
pozbawiony – spotyka się coraz więcej domów energooszczędnych
bez tego detalu – latem jego funkcje spełniają np. markizy.
Dobrym rozwiązaniem są również obecne w domach
energooszczędnych okna dachowe, które wpuszczają więcej światła
niż okna pionowe. Jednocześnie, w przeciwieństwie do lukarn,
nie wprowadzają elementu architektonicznego w konstrukcję
dachu.
Energooszczędny
dachRównie
ważny jest kształt dachu. Do największych oszczędności energii,
przyczynia się dach pulpitowy, czyli jednospadowy. Dobrą formą
będzie również dach dwuspadowy – gdyż tak, jak w przypadku
bryły – im mniejsza powierzchnia dachu, tym mniejsza kubatura do
ogrzania. Wrogiem energooszczędności są zaś dachy
wielopołaciowe oraz lukarny, facjaty i tym podobne detale
w dachu.Zdjęcia: K. Jankowska, Fotolia.com